W niniejszym arty kule podejmujemy próbę przeglądu badań nad efektem asymetrycznej dominacji. Zjawisko to wyraża się we wzroście popularności jednej z opcji wyboru w sytuacji, kiedy towarzyszy jej alternatywa podobna – ale zauważalnie gorsza (zdominowana). Liczne badania oraz obserwacje pokazują, że efekt ten występuje w tak różnych dziedzinach jak ekonomia, polityka, sądownictwo czy medycyna. W literaturze naukowej wiąże się z nim wiele niejasności oraz sprzecznych teorii, dotyczących np. jego uwarunkowań w świetle teorii dwóch systemów. Nie jest do końca jasne, czy zjawisko asymetrycznej dominacji jest efektem refl eksyjnego, deliberatywnego sposobu przetwarzania informacji, czy też myślenia szybkiego i intuicyjnego. Niejednoznaczna
jest też odpowiedź na pytanie o to, czy efekt ten jest przejawem ludzkiej nieracjonalności,
czy też stanowi adaptacyjną i efektywną strategię podejmowania decyzji w warunkach niepewności oraz szumu informacyjnego. Niniejszy artykuł zawiera przegląd badań nad efektem asymetrycznej dominacji wśród ludzi i w świecie zwierząt. Omówiono w nim teksty poświęcone zmianom w uległości wobec efektu asymetrycznej dominacji na kolejnych etapach życia. Wreszcie, dyskusji poddano wykorzystanie tego mechanizmu do osiągania celów społecznie pożądanych w ramach tzw. libertariańskiego paternalizmu