Celem artykułu jest podsumowanie dyskusji na temat zasadności funkcjonowania samorządów powiatowych w Polsce, genezy ich restytucji reformą z 1998 roku, a także prezentacja wyników badań dotyczących wydajności i efektywności powiatów oraz opinii małopolskich samorządowców na ten temat. W dyskusji nad „reformą powiatową” prof. Kieżun określił powiaty mianem przykładu znanego w teorii organizacji i zarządzania jako patologiczne zjawisko „fikcji organizacyjnej”. Wskazał on także na niewystarczające wyposażenie administracji powiatowej w narzędzia (głównie fnansowe) niezbędne do samodzielnego funkcjonowania i rozwoju. Po dwudziestu latach funkcjonowania – na nowo – administracji powiatowej w Polsce wydaje się zasadne podjęcie dyskusji nad jej efektywnością, ale także sensem istnienia w obecnym kształcie. W podsumowaniu zaproponowano możliwe kierunki zmian organizacji terytorialnej Polski, jakie z punktu widzenia skuteczności polityki rozwoju mogą być – zdaniem autora – dokonane.