Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
The Taiwan Problem: Two China or One China
Akademia Leona Koźmińskiego
Abstrakt
Trudna historia Tajwanu zajmowała polityków i badaczy przez większą część ubiegłego stulecia i jest mało prawdopodobne, aby można ją było rozwikłać w najbliższej przyszłości. Podstawowym problemem jest niemożność rozstrzygnięcia, czy istnieje jedno, czy dwa oddzielne państwa oraz kto ma prawo do reprezentowania Chin. Zarówno rząd tajwański, jak i Pekin, konsekwentnie popierają teorię jednych Chin i swoje prawo do ich wyłącznego reprezentowania. Powstało wiele teorii prawnych powoływanych przez każdą ze stron na poparcie swojego stanowiska, m.in. określające Tajwan jako res nullius po bezwarunkowej kapitulacji Japonii lub kondominium mocarstw sojuszniczych. Wiodące teorie interpretowane są w oparciu o akty prawa międzynarodowego publicznego, w tym traktat pokojowy z San Francisco, traktat z Tajpej i traktat pokojowy z Shimonoseki. Podejmowane są także próby określania statusu prawnego Tajwanu na zasadzie podobieństwa do statusu niektórych terytoriów europejskich, np. przyłączenia Alzacji i Lotaryngii do Francji. Celem artykułu jest przedstawienie na gruncie prawa międzynarodowego różnych koncepcji statusu Tajwanu, z uwzględnieniem jego sytuacji międzynarodowej i wewnętrznej.