Artykuł poświęcony jest problemowi oceniania strategicznego w systemach sędziowskich, który polega na uzyskaniu przez pewnego sędziego preferowanego przez niego wyniku wskutek podania nieszczerej oceny lub opinii. Wychodzimy od możliwości uzupełnienia reguł ustalania werdyktu przez szkocką ławę przysięgłych w sposób uniemożliwiający ławnikom manipulowanie tym werdyktem. Badamy też odporność na manipulację
werdyktem przez ławników w systemie większości sztucznej stosowanym w polskim sądownictwie. Na tej podstawie zbudowany zostaje matematyczny model systemów sędziowskich, będący uogólnieniem modelu sformułowanego przez Balinskiego i Larakiego, bliski także klasycznemu modelowi Moulina. Nowy model opiera się na założeniu, że dla dowolnych ocen lub opinii da się określić, jak bardzo są sobie bliskie. Artykuł proponuje nową defi nicję oceniania strategicznego, uzasadniając jednocześnie,
dlaczego jest ona potrzebna. Głównym zagadnieniem pracy jest charakteryzacja tych funkcji wyboru społecznego, które są w tym nowym modelu odporne na to zjawisko. Bazując na dowodzie Balinskiego i Larakiego, wykazano, że takimi funkcjami są statystyki pozycyjne, których szczególnym rodzajem jest wspomniana większość sztuczna. Artykuł zawiera również dowód twierdzenia mówiącego, że pod pewnymi dodatkowymi założeniami są to jedyne takie funkcje.