Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

Prawo i prawoznawstwo wobec konfliktów. Między neutralnością i politycznością

Bator, Andrzej

University of Wroclaw

370 KB

pobrano 865 razy

Abstrakt

W artykule konfrontuję współczesną dogmatykę prawa z wyzwaniami, jakie niesie za sobą polityczność prawa i praktyki orzeczniczej. Prawoznawstwo – zdominowane w tradycji kontynentalnej przez nurt dogmatyczny – a w ślad za nim orzecznictwo sądowe sytuowane są jako działania politycznie niezaangażowane. W tekście niniejszym próbuję to dość powszechne przekonanie poddać ostrożnej weryfikacji. Korzystając z poglądów H. Bermana (Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej), przyjmuję, że obecny kształt prawoznawstwa oraz wsparta na niej praktyka decyzyjna sądów ukształtowały się w wyniku konfliktów politycznych oraz że dogmatyka prawa właśnie dzięki temu posiada potencjał do neutralizowania i rozwiązywania również współczesnych konfliktów politycznych. Jest zatem aktywnością zarówno polityczną, jak i apolityczną. Paradoks ten jest jednak tylko pozorny. Dbając o zachowanie swojego paradygmatu, dogmatyka powinna elastycznie reagować na wyzwania politycznego otoczenia. Może – i powinna – modyfikować „pas ochronny” teorii, na której jest zbudowana właśnie po to, aby zachować swój rdzeń (I. Lakatos). W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie
o granice możliwej adaptacji prawoznawstwa i decyzyjnej praktyki sądów wobec
roszczeń płynących ze strony politycznego otoczenia – roszczeń najmocniej współcześnie artykułowanych przez tzw. krytyczne teorie (filozofie) orzekania. W końcowych fragmentach artykułu próbuję – na przykładzie tez sformułowanych
w niedawno wydanej monografii R. Mańki W stronę krytycznej filozofii orzekania – zarysować te granice.

Metadane

Czasopismo Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem 
Tom 12 
Numer 3 
Data wydania 11/2020 
Typ Article 
Język en
Paginacja 7-31
DOI 10.7206/kp.2080-1084.393
ISSN 2080-1084
eISSN 2450-7938