Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
Hub-and-spoke cartel – how to assess horizontal collusion in disguise?
Utrecht University
Abstrakt
Zwiększona skuteczność w zakresie egzekwowania prawa konkurencji przyczyniła się do pojawienia się nietypowego rodzaju kartelu, który angażuje nie tylko konkurentów, lecz również ich wspólnego dostawcę (lub detalistę). Ten tzw. kartel typu hub-and-spoke polega na wymianie informacji strategicznych między dwoma lub większą liczbą konkurentów (tzw. spoke) za pośrednictwem wspólnego kontrahenta działającego na innym poziomie łańcucha produkcji/dystrybucji (tzw. hub), który zwykle przyczynia się do stabilizacji kartelu. Ze względu na obecność wertykalnego elementu tej praktyki, pojawia się pytanie, czy taką pośrednią wymianę informacji między konkurentami należy oceniać w taki sam sposób jak jej bezpośredni odpowiednik, tj. jako ograniczenie konkurencji ze względu na cel, niewymagające analizy jej rzeczywistych skutków. Pomimo że instytucje UE nie rozstrzygały jeszcze o legalności takich praktyk, orzecznictwo sądów krajowych
może stanowić przydatną wskazówkę na temat elementów składających się na kartel typu hub-and-spoke oraz sposobu oceny tej praktyki w ramach prawa konkurencji UE. Analiza unijnego oraz krajowego orzecznictwa pozwala stwierdzić, że kartele typu hub-and-spoke stanowią de facto horyzontalną wymianę informacji i powinny być oceniane jak pozostałe ograniczenia konkurencji ze względu na cel. Należy mieć jednak na względzie, że kartele typu hub-and-spoke mogą również stanowić element normalnych negocjacji z partnerami handlowymi, a także, pod pewnymi warunkami, mogą prowadzić do przyrostu wydajności. Oba te elementy powinny być uwzględnione w badaniu zgodności danej praktyki z prawem konkurencji UE.