Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Fabrykowanie i fałszowanie badań naukowych – wyzwanie dla ustawodawcy czy nieistotny problem?
Abstrakt
Artykuł porusza problem fabrykowania i fałszowania badań naukowych w kontekście roli, jaką ustawodawca może odegrać w zwalczaniu tego zjawiska. Prawodawca może ustanowić jednostki organizacyjne przeznaczone do walki z nierzetelnością w nauce wyposażone przykładowo w kompetencje do prowadzenia postępowań wyjaśniających czy rekomendowania kar. Naukowiec dopuszczający się takich przewinień może spotkać się nie tylko z odpowiedzialnością dyscyplinarną, ale również cywilną, administracyjną czy karną. W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych, w których zapytano 70 polskich nauczycieli akademickich o ich opinię w sprawie roli ustawodawcy w przeciwdziałaniu fabrykacjom i fałszerstwom w nauce. Wyniki ankiety pokazują m.in., że respondenci w większości popierają odpowiedzialność dyscyplinarną za tego rodzaju przewinienia (81%), a także uważają, że ustawodawca powinien zwalczać to zjawisko miękkimi środkami, np. promując kodeksy etyki naukowej (70%). Połowa ankietowanych chce penalizacji takich zachowań. Zdaniem niemal połowy respondentów polski ustawodawca nie przeciwdziała skutecznie tego rodzaju przewinieniom.