Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
Polityczność jako kategoria analityczna w badaniach nad orzecznictwem (model teoretyczny i studium przypadku)
University of Wroclaw
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest dokonanie operacjonalizacji pojęcia polityczności
w celu uczynienia z niej kategorii analitycznej służącej do prowadzenia krytycznych
badań nad orzecznictwem sądowym. Pojęcie polityczności rozumiane jest tu na sposób „agonistyczny”, zaproponowany przez Chantal Mouffe, tj. jako wymiar społecznego antagoniznu. Tego rodzaju antagonizmy mogą być przedmiotem sporów na etapie prac legislacyjnych (tj. tworzenia abstrakcyjnych i generalnych norm prawnych), ale także w procesie orzekania (tj. tzw. „stosowania” prawa, który to proces zawsze zawiera w sobie określony element twórczy). Jako kategoria analityczna polityczność może zostać zoperacjonalizowana w celu poddania orzeczeń sądowych krytyce, która wychodzi poza ramy „prawidłowej” wykładni i „zastosowania” prawa w danej sprawie, kładąc w zamian nacisk na rzeczywiste konflikty o charakterze społecznym, politycznym i ekonomicznym. Zaproponowane ramy analityczne zostały zilustrowane w oparciu o wybrane orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.