Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Prawo do żywności z perspektywy Pierwszych narodów
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Abstrakt
Celem artykułu jest zaproponowanie koncepcji kolektywnego prawa do żywności, która może okazać się istotnym narzędziem w zwalczaniu głodu i niedożywienia w skali globalnej. Umowy międzynarodowe, a w tym Pakty Praw Człowieka, pomijają prawa ludów tubylczych, odpowiadając indywidualistycznej, państwowo-centrycznej, konsumpcjonistycznej i komercyjnej wizji prawa do żywności. Oparte na założeniach krytycznych studiów nad prawem podejście do oficjalnego dogmatu prawa do żywności (rozwijanego w ramach organów eksperckich i międzyrządowych w postaci Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ) pozwala na stwierdzenie, że ów dogmat posiada mniejszą legitymizację niż wynikające z praktyki ludów tubylczych kolektywne prawo do żywności (określone w Deklaracji z Atitlán). Dlatego też, nadal poruszając się w sferze oficjalnego, grocjańskiego porządku międzynarodowoprawnego, uznać należy, że zdefiniowane w artykule tubylcze prawo do żywności wchodzi w skład praw trzeciej generacji (obok indywidualistycznego prawa do żywności drugiej generacji), pozostając w ścisłym związku z prawami do samostanowienia i rozwoju. Jest rezultatem długo-trwałej praktyki tychże ludów. Powyższa propozycja prawa do żywności trzeciej generacji nie została do tej pory zgłoszona w doktrynie prawa. Jej wartością jest możliwość rozwijania i badania koncepcji suwerenności żywnościowej, pozwalającej na skuteczniejszą walkę z głodem i niedożywieniem w skali globalnej w porównaniu z dotychczasowymi działaniami społeczności międzynarodowej.