Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

Kosmopolityczna emancypacja sędziów

Hoff, Waldemar

Akademia Leona Koźmińskiego

365.1 KB

pobrano 762 razy

Abstrakt

Celem tego artykułu jest ustalenie cech charakterystycznych kosmopolityzmu sędziowskiego oraz jego skutku – uwolnienia sędziów z uwarunkowań prawa krajowego. Kosmopolityzm prawniczy cechuje tworzenie systemów normatywnych poza tradycyjnie pojętym prawem międzynarodowym. Podczas gdy to ostatnie istnieje z woli państw, normy kosmopolityczne są zwykle tworzone przez podmioty prywatne. Ich moc wiążąca jest konsekwencją praktycznej konieczności, a nie woli państw. Przykładami są lex sportiva, standardy narzucane przez agencje ratingowe oraz wymagania międzynarodowych ciał akredytacyjnych instytucji akademickich. Przez odwoływanie się do zewnętrznych źródeł prawa sędziowie uwalniają się od dotychczasowych ograniczeń, rozciągając swoją władzę na sferę tworzenia prawa. Oceniając wpływ kosmopolityzmu na prawo, trzeba odróżniać posługiwanie się obcym prawem jako inspiracją intelektualną od traktowania go jako wiążącego źródła prawa. Szukanie inspiracji intelektualnej w obcych prawach i wyrokach wydaje się mało kontrowersyjne, jednak w rzeczywistości może tworzyć zagrożenia dla jakości orzecznictwa. Wśród tych zagrożeń można wymienić selektywne wybieranie obcych wzorów oraz przywoływanie ich bez solidnej wiedzy o ich kontekście społeczno-ekonomicznym w kraju pochodzenia. Występuje też niebezpieczeństwo nadużycia władzy przez wkraczanie sędziów w sferę zastrzeżoną dla władzy ustawodawczej. Pozytywnym skutkiem sięgania po obce koncepcje prawne jest możliwość wstępnej weryfikacji podejmowanych decyzji sprawdzonych na obcym gruncie.

Metadane

Czasopismo Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem 
Tom 6 
Numer 1 
Data wydania 3/2014 
Typ Article 
Język pl
Paginacja 33–49
DOI 10.7206/kp.2080-1084.38
ISSN 2080-1084
eISSN 2450-7938